fbpx
lwów wycieczki lwów przewodnik po lwowie

Kolej Lwowsko-Czerniowiecka

W poprzednim poście kolejowym wspomniałam o dwóch towarzystwach, które zajmowały się doprowadzeniem do Lwowa kolei – Kolejach Karola Ludwika oraz kolei lwowsko-czerniowieckiej. dziś trochę o tej drugiej.

Początkowo obie linie – wschodnią i południową – miało budować to samo towarzystwo Karola Ludwika; jednak przez pewne problemy finansowe odstąpiło ono od budowy południowej linii. Koncesję wydano w 1864 r., w kolejnym rozpoczęły się prace, a w 1866 r. ruszył pierwszy pociąg. Współwłaścicielem koncesji i dyrektorem był austriacki przedsiębiorca Victor Ofenheim. Fundusze na jej budowę pozyskano od Brytyjczyków. Kolej Czerniowiecka była zupełnie oddzielną linią, niepołączoną z koleją Karola Ludwika, i posiadającą własny dworzec (mniej więcej w tym miejscu, co dzisiejszy dworzec podmiejski).

dworzec Czerniowiecki we Lwowie

Kolej Karola Ludwika stanowczo nie zgodziła się na użytkowanie jej dworca. Jest to tym bardziej dziwne, że w obu towarzystwach akcjonariuszami byli w większości ci sami ludzie, którzy budowali kolej Karola Ludwika, a prezesem obydwu był Leon Sapieha. Aby uniknąć niedogodności przy przesiadce, oba dworce były połączone torami, tak że pociągi jadące z kierunku południowego wjeżdżały na dworzec Karola Ludwika (dzisiejszy główny), a te z zachodu – na dworzec Czerniowiecki. Dopiero po otwarciu linii do Brodów i Podwołoczysk (1869) udostępniono dworzec Karola Ludwika wszystkim pociągom, a Czerniowiecki przekształcono na pomieszczenia biurowe, a stację na towarową. Z tego też powodu dworzec główny po pewnym czasie przebudowano na bardziej nowoczesny, a Czerniowiecki został taki, jaki był.

plan z 1894 r. 68 – dworzec główny; 69 – dworzec Czerniowiecki

Dworce we Lwowie i w Czerniowcach nie zachowały się do dziś. Zachowały się za to, budowane w tym samym czasie na tej linii i bliźniaczo do nich podobne dworce w Kołomyi czy Suczawie (Gara Nord, nie zepsuty współczesnym remontem). Dworzec w Jassach, w stylu weneckim, zaprojektował Julian Zachariewicz, którego kariera zawodowa była związana początkowo właśnie z Koleją Czerniowiecką, możliwe, że projektował także inne dworce na tej linii. Budową linii kierował Ludwik Wierzbicki, późniejszy dyrektor Kolei we Lwowie oraz autor projektu pierwszego dworca lwowskiego (kolei Karola Ludwika).

akcja kolei Lwów-Czerniowce, 1866 r.

4 marca 1868 roku zaraz za Czerniowcami, na moście wiodącym przez Prut, doszło do wypadku kolejowego, w którym cudem zginęła tylko jedna osoba. Po zbadaniu przyczyn wypadku komisja doszła do wniosku, że nie tylko most był słaby i źle utrzymany, ale że generalnie popularne w Austrii mosty systemu Schifkorna nie gwarantują bezpieczeństwa – w kolejnych latach wszystkie wymieniono na bardziej stabilne. Katastrofa ta, ale także inne skargi na działanie linii sprawiły, ze w l. 1872-75 zarząd nad nią sprawowało państwo.

katastrofa kolejowa na Prucie, 1868 r.
opis katastrofy z Gazety Lwowskiej, 9.03.1868

W 1868 r. wydano także album z fotografiami linii czerniowieckiej (można go obejrzeć tu). W tym samym roku linię przedłużono do Suczawy, a następnie, już na terenie Rumunii, do Jass. Towarzystwo obsługiwało później także m. in. linię z Bełżca do Lwowa.

Legenda mówi, że plany linii Lwów-Czerniowce były bardzo szeroko zakrojone. Leon Sapieha miał osobiście jeździć do Londynu, gdzie przykładał do globusa wyciągniętą z buta sznurówkę, aby udowodnić inwestorom, że prosta linia z Londynu do Bombaju prowadzi właśnie przez Lwów, dlatego w ich własnym interesie jest, aby linia powstała, a w przyszłości została włączona do międzykontynentalnej trasy łączącej odległe zakątki Imperium Brytyjskiego.

Plany takiego połączenia rzeczywiście istniały. W czasopiśmie The Illustrated London News w r. 1910 opublikowano szczegółową mapę trasy z zaznaczeniem brakujących odcinków na terenie Rosji. Podróż miała trwać 7 dni i kosztować ok. 40£.  Połączenie zostało dobudowane na odcinku irańskim dopiero w 2008 roku. Dziś taka podróż zajęłaby ponad dwa tygodnie i co najmniej kilkanaście razy trzeba byłoby się przesiadać, nie wspominając o kosztach.

planowana trasa Londyn-Bombaj
Koleje indyjskie. Zakręt koło Darjeeling, ok. 1880

W praktyce, już kilka lat po otwarciu linii narzekano, że kierunek został źle wybrany, linie wybudowano źle i niedbale, poprowadzono przez mało uczęszczane miejscowości, co przyczyniło się do jej małej rentowności.

Z opracowania „Sekwestr kolei lwowsko-czerniowieckiej…”

W 1889 r. linia Lwów-Czerniowce przeszła na własność państwa austriackiego, a odcinek rumuński w 1888 na rzecz państwa rumuńskiego.

źródła:

https://www.seat61.com/europe-to-india-overland.htm

Wierzbicki L., Rozwój sieci kolei żelaznych w Galicyi. Lwów 1907

Ernst W., Sekwestr kolei lwowsko-czerniowieckiej : przyczynek do dziejów austryackiej gospodarki kolejowej, Lwów 1873

Visit Us On FacebookVisit Us On InstagramVisit Us On Pinterest