Bełz cz.2

W maleńkim Bełzie działały aż dwa wielkie klasztory dominikańskie – męski i żeński. Dodatkowo później zjawił się także klasztor felicjanek.

Dominikanie w Bełzie

Dominikanie datują swoją obecność w mieście od 1394 r (wg innej wersji od 1401). Zabudowania klasztorne i kościół były początkowo drewniane, w XVI w. zamieniono je na nowe, murowane. Kościół posłużył do 1944 r. (od kon. XVIII w. jako parafialny), obecnie pozostały z niego tylko fragmenty murów. Kto go zniszczył, pozostaje niejasne – jedne źródła podają, że UPA, inne, że Niemcy lub Armia Czerwona. Wiadomo tylko, ze stało się to w 1944 r. Klasztor odebrano zakonnikom wcześniej, bo już w XVIII w. Władze austriackie przerobiły go na ratusz i funkcję tę pełni do dziś. Zachowała się także dzwonnica kościelna w stylu barokowym.

Dominikanki w Bełzie

Nieco później, bo w I połowie XVII w. powstał kompleks klasztoru dominikanek. Ufundowała go Zofia Chodkiewicz. Klasztor znajdował się poza murami i ucierpiał w czasie powstania Chmielnickiego, z tego też powodu przeniesiono go później do miasta. Budowa potężnego kompleksu przeciągnęła się na następne kilkadziesiąt lat – do poł. XVIII w., a już w latach 80., w wyniku kasaty józefińskiej klasztor został zlikwidowany. Kościół przekazano w użytkowanie grekokatolikom (służy im do dziś), w klasztorze władze umieściły plebanię, sąd, szkołę, izbę notarialną i archiwum. Dziś zabudowania klasztorne są w ruinie. Niestety żadne źródło, ani współczesne, ani historyczne nie podaje żadnych wiadomości na temat twórców kościoła, a nawet na pierwszy rzut oka widać, że byli to ludzie nieprzeciętni i nadzwyczajnie uzdolnieni. Zwracają uwagę przede wszystkim rokokowe figury na fasadzie, z którymi mogą się równać co najwyżej niektóre dzieła lwowskich mistrzów.

W latach 1944-1951, kiedy Bełz należał do PRL, kościół służył rzymskim katolikom w zamian za zniszczony parafialny. Wówczas przepadło całe wyposażenie z pocz. XX w. W czasach ZSRR urządzono tu magazyn. Z tego kościoła pochodzi XVII-w. ikona Matki Boskiej, znajdująca się obecnie w Ustrzykach Dln.

Felicjanki

W Bełzie można odnaleźć także, nie tak ciekawe, zabudowania dawnego klasztoru felicjanek z kościołem św. Weroniki z XIX w. Obecnie mieści się tu szpital.